به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از هیبنا، گسترش شهرها آسیب پذیری ناشی از سیل را به دلیل متمرکز کردن جمعیت و کالبد شهری در مناطقی از زمین که قبلاً کاربری دیگری داشته است افزایش می دهد. فرایند گسترش شهرها اغلب کمبود زیرساخت های زهکشی و جمع آوری آبهای سطحی را نیز به دنبال دارد. همچنین توسعه شهرنشینی منجر به افزایش روانآب های سطحی به دلیل نفوذ ناپذیر شدن سطوح میشود که می تواند برای دفع آب از طریق کانال های طبیعی مانع ایجاد کند.
یکی از دلایل اصلی که باعث افزایش آسیب پذیری شهرها و منازل مسکونی در طی یک پدیده سیل می شود، نبود یا عدم کفایت برنامه کاربری اراضی است که همراه با کنترل نکردن سیاست های ساخت مسکن منجر به توسعه شهری کنترل نشده و ساخت وساز مسکن در مناطق سیل خیز می شود. به علاوه در میان اقشار مختلف جامعه آسیب پذیرترین افراد، قشر کم درآمد جامعه هستند به دلیل اینکه سکونت آنان عمدتاً در مناطق آسیب پذیر شهری و یا در روستاها بوده و این قشر ظرفیت کمتری برای از عهده برآمدن و بهبود شرایط پس از فاجعه را دارند. زیرا ابزار مورد نیاز برای حفاظت از خود را ندارند، منازل مسکونی آنان اغلب دارای ساخت ضعیف و با استفاده از مصالح کم کیفیت است که توان مقابله با سیل را ندارد و بر اساس وضعیت اقتصادی توانایی تعمیر و بازسازی منازل و وسایل مورد نیاز زندگی و یا تغییر محل زندگی و شروع دوباره را نیز ندارند. بنابراین این موضوع سطح آسیب پذیری را افزایش می دهد.
این گزارش در بخش دیگر به ارایه راهکارها و اقدامات اشاره کرده است. بر این اساس مجموعه اقداماتی که می تواند در جهت شناخت پدیده سیل یا پدیده های مشابه دیگر و کاهش خطرات و آسیب های ناشی از آن مفید واقع شود شامل بخش های مطالعاتی و عملیاتی در حوزه های گوناگون از جمله شناخت ماهیت، علل و شدت خطر محتمل، شناسایی خطرپذیری و مطالعات آسیب شناسی زیرساخت ها، شهرها، روستاها و ...، ساماندهی مدیریت بحران، برنامه ریزی برای اقدامات امدادی پس از وقوع بحران، آموزش همگانی، اطلاع رسانی و ترویج صنعت بیمه در جهت جبران خسارت و ... است.
از نگاه این گزارش موضوع نخست شناخت پدیده است. شناسایی مسائل مرتبط با پدیده ای مانند سیل شامل تکمیل شناخت اراضی به نحوی است که مناطق آسیب پذیرتر نسبت به سیل شناسایی شده و از ماهیت این آسیب ها نیز آگاهی حاصل شود. هدف نهایی این گام در ابتدا هدفگذاری نواحی نیازمند به اقدام و عملیات سریع و ثانیاً تهیه پاسخی برای کاهش آسیب با توجه به ساختار محلی و مشخصات به خصوص آن منطقه است. راهکار دیگر نیز کاهش آسیب پذیری ساختمان ها به منظور کاهش خرابی های ناشی از ورود سیلاب به منطقه و در صورت امکان کاهش امکان ورود آب به داخل ساختمان است. در این رابطه لزوم رعایت استانداردهای ساخت وساز در ساختمان های جدید و یا بازسازی و بهسازی ساختمان های موجود مشاهده می شود. این استانداردها با همکاری سازمان های مربوطه و استانداردسازی بر اساس مشخصات منطقه و ساختار و بافت آن منطقه تعیین می شود. همچنین بر اساس بررسی این گزارش سیاست های استفاده از اراضی از طریق تأثیر متقابل آن بر منطقه می تواند به کاهش خطر سیل کمک کند. برنامه ریزی شهری باید کمک کند تا شهرها بتوانند رخداد سیل را پیش از شرایط بحران پیش بینی کنند و رشد شهر و عملیاتی کردن خدمات از طریق اجرای نقشه های کارشناسی و توسعه شهری برنامه ریزی و کنترل شود.