به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از ایسنا، مجموعه باغ و کاخ موزه باغچه‌جوق، در روستای باغچه‌جوق شهرستان ماکو در استان آذربایجان غربی با قدمتی مربوط به دوره قاجار تعیین حریم شد.   

در این راستا، مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی گفت: با این مصوبه حریم این اثر تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوده و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی مقرر برابر مواد 558 لغایت 569 کتاب قانون مجازات اسلامی جرم محسوب شده و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد.

«فرهاد نظری» با اشاره به ویژگی‌های ممتاز هنری و معماری این اثر گفت: این بنا در سال 1353 توسط دولت از وراث سردار خریداری و بعد از انجام تعمیرات ضروری در آن، از سال 1364 برای بازدید عموم آماده شد؛ این مکان اکنون به عنوان کاخ - موزه مورد بهره برداری قرار گرفته است.

طبق گزارش روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی، این کاخ در دو کیلومتری جاده ماکو - بازرگان و در کنار روستای «باغچه جوق» بر دامنه کوه مرتفعی و در داخل باغ نسبتاً بزرگی قرار دارد. ساختمان مجلل و تاریخی قصر سردار ماکو، از آثار با ارزش و منحصر به فرد شمال غرب کشور است که توسط اقبال السلطنه ماکویی از حکام مقتدر اواخر دوره قاجاریه و یکی از سرداران مظفرالدین شاه قاجار احداث شد.

اشیاء این مجموعه که روزانه مورد بازدید مردم منطقه و مسافرین داخلی و خارجی کشور قرار می‌گیرد، هدایایی است که به لحاظ موقعیت و نفوذ قابل توجه سردار در این خطه از کشور، به ویژه در زمان حکومت پر آشوب مظفرالدین شاه، از سوی حکام و دربار روسیه برای او ارسال می‌شده است.

هدایای یاد شده که در طبقات اول و دوم ساختمان مرکزی در معرض دید علاقه‌مندان است، شامل انواع و اقسام مبل‌ها و صندلی‌های لوکس از جنس چوب‌های جنگلی نی و خیزران، با تزیینات برجسته برنزی و رویه مخمل و نقوش کنده کاری شده ساخت کشورهای لهستان، فرانسه، اتریش و روسیه است. همچنین آیینه‌های سنگی با قاب‌های طلایی و استیل مشکی منبت کاری شده، پاروانی سه تکه از استیل طلایی با تزیینات ویژه و پارچه اطلسی و نقوش گل و بوته ،کاناپه‌های اطلسی، لوسترهای برنزی ساخت فرانسه  در این مجموعه وجود دارد. تعدادی از اتاق‌های طبقه همکف این مجموعه نیز به موزه اشیای تاریخی، مردم شناسی و نمایشگاه جاذبه های تاریخی استان اختصاص یافته است.

همچنین یک بنای تاریخی دیگر در استان سمنان نیز تعیین حریم شد. به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سمنان، مهوش کمالی با اعلام اینکه «مجموعه کارخانه و انبار پنبه گرمسار» تعیین حریم شد، گفت: محدوده عرصه و حریم و ضوابط حفاظتی و معماری این مجموعه در گرمسار که در سال 1380 با شماره 5641 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده بود، از سوی سازمان میراث فرهنگی ابلاغ شد.

او ادامه داد: محدوده حریم این اثر تاریخی - فرهنگی، از این پس تحت حفاظت و نظارت سازمان میراث فرهنگی است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم بر اساس ماده 558 تا 569 قانون مجازات اسلامی، جرم محسوب میشود.

بنا بر این گزارش، کارخانه پنبه‌پاک‌کنی گرمسار که در سال 1304 فعالیت خود را آغاز کرده بود، در سال‌های اخیر و پس از انجام مرمت، به «باغ موزه صنعت گرمسار» تبدیل شده است.

این کارخانه که مساحت آن بیش از چهار هزار متر مربع است، قسمت‌های مختلفی از جمله بخش کارگذاری موتورها، انبار پنبه، بخش تبدیل پنبه و... را شامل می‌شود؛ نمای این بنا در ضلع غربی میدان معلم شهرستان گرمسار، بسیار ساده است و دو طبقه و با پلانی مستطیل شکل دارد؛ همچنین در لبه فوقانی آن، کنگره‌های آجری در یک ردیف دور ساختمان (به غیر از ضلع جنوبی‌اش) وجود دارد.

مصالح تشکیل دهنده اصلی در انبارها، خشت و گِل است که یک ردیف آجر هم، در نمای خارجی ستون‌های آن  بکار رفته است؛ این بنا که از همان ابتدا به عنوان انبار پنبه ساخته شده است،  الگوی ساختش را از پلان کاروانسراهای  این منطقه الگو گرفته و در نگاه اول کاروانسرایی درون شهری به نظر میرسد که بعدها تغییر کاربری پیدا کرده است.