به گزارش «عصر ساختمان »به نقل از ایکنا ، حمید عرفانیان، مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در هفتمین نشست گفتمان شهر با عنوان «مشهد، توسعه افقی یا عمودی؟!» به منظور تأملی بر چرایی و چگونگی بلندمرتبه‌سازی در مشهد که شامگاه پانزدهم مهرماه در پژوهشکده ثامن برگزار شد، گفت: بسیاری از اوقات، تصویرسازی و هویت‌سازی در نساختن ماست. همه شهرهای دنیا برج ندارند و بلندمرتبه نیستند. هویت‌های شهری ناشی از اتفاقات و روابط اجتماعی درون آن شهرها است که به شکل شهر نمود پیدا می‌کند.
در بسیاری از شهرهای مطرح اروپا برجی وجود ندارند
عرفانیان ادامه داد: در اروپا بسیاری از شهرها کوتاه هستند اما همه آنها را می‌شناسیم مانند ونیز، فلورانس، برلین، لندن و برخی شهرهای دیگر که برجی در آنها وجود ندارد. اگر برج‌سازی یا بلندمرتبه‌سازی را به عنوان یک نماد و مظهر توسعه قبول کنیم، این توسعه باید به صورت متوازن در حوزه‌های دیگر هم مشاهده شود.
توسعه به معنای خاموش کردن آتش در یک برج است نه برج‌سازی
وی گفت: توسعه فقط در برج و بلندمرتبه‌سازی ظهور پیدا نمی‌کند. توسعه آنجایی ظهور و بروز دارد که اگر برجی آتش گرفت، آتش‌نشان‌های ما بتوانند آن را خاموش کنند. اگر نتوانند شیلنگ آب را به طبقه پنجم یا دهم برسانند یعنی ما اصلا اجازه نداریم برج بسازیم. اگر به این نتیجه رسیدیم یعنی توسعه.
هویت شهرهای بلندمرتبه، اقتصادی است
مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی همچنین بیان کرد: تمام شهرهای دنیا که بلندمرتبه‌سازی در آنها وجود دارد مانند نیویورک، شیکاگو و بسیاری از شهرهای آمریکا، نماد توسعه‌شان غالبا در مرکز شهر است و جایی که در آن زندگی می‌کنند، ساختمان‌های کوتاه است. اساسا تمام شهرهایی که ارتفاع می‌گیرند، هویت شهریشان بیزینس، اقتصاد و یا تفریح و تفرج است، شهرهایی که بر اساس اقتصاد بازار آزاد شکل می‌گیرند همچون نیویورک، واشنگتن، هنگ‌کنگ، سنگاپور، دبی و قطر.
در واشنگتن اجازه ساخت‌وسازی بلندتر از گنبد کپیتال داده نمی‌شود
وی یادآور شد: شهرهای دیگری در آمریکا مانند واشنگتن که در آن اتفاق تجاری نمی‌افتد، اتفاق مدیریتی رقم می‌خورد و بالاترین سطح مدیریت کلان در این شهر انجام می‌شود. در واشنگتن ساختمان‌ها اجازه ندارند، ارتفاعشان از گنبد کپیتال که ساختمان پارلمان است بلندتر شود و این کانسپت در تمام شهرها اتفاق می‌افتد.
عرفانیان با بیان اینکه کانسپت شهر مشهد، مذهبی است، اضافه کرد: ما شهری داریم به نام مشهد که به هر کس بگویی، بلافاصله نام امام رضا(ع) در ذهنش تداعی می‌شود؛ کانسپت مشهد، شهر مذهبی و نمادش حضرت رضا(ع) است.
اقتصاد مشهد ناشی از وجود حضرت رضا(ع) نه خلاقی‍ت‌های بخش خصوصی
وی اذعان کرد: اقتصاد این شهر ناشی از وجود حضرت رضا(ع) است نه خلاقیت‌های اقتصادی بخش خصوصی به گونه‌ای که اگر حضرت را از آن بگیریم دچار کلپس اقتصادی خواهیم شد؛ بنابراین چون هویت این شهر نمی‌طلبد که ما در آن ساختمان‌های بلند بسازیم در این شهر بلندمرتبه‌سازی معنا ندارد.
مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در ادامه عنوان کرد: تمام شهرهایی که بلندمرتبه‌سازی در آن وجود دارد، زیرساخت‌ آب آتش‌نشانی شهری با 12 اتمسفر فشار دارند. یعنی وقتی آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد، این سیستم به قدری کار می‌کند تا آتش خاموش می‌شود.
الگوی مصرف بلندمرتبه‌سازی در ایران لوکس است
وی در ادامه با طرح این پرسش که اصولا «الگوی مصرف در بلندمرتبه‌سازی چیست؟» گفت: ما بلندمرتبه‌سازی را برای دو نوع کاربری مسکونی یا آفیس استفاده می‌کنیم. برای کاربری مسکونی در هر طبقه، بین چهار تا هشت واحد بین 50 تا85 متر است. به همین دلیل یک برج می‌سازند با 80 واحد اما الگوی مصرفی که ما در ایران می‌بینیم، همه‌اش لوکس است.
در هیچ‌ جای دنیا تراکم نمی‌فروشند!
عرفانیان ادامه داد: بر این اساس، بلندمرتبه چگونه می‌خواهد مشکل سرانه جمعیتی ما را حل کند؟ کسب درآمد سه‌درصدی برای شهرداری اصلا توجیه ندارد و اینگونه نیست. فقط برای کسب درآمد شهرداری و بیزینس تراکم است در حالی که در هیچ کجای دنیا تراکم نمی‌فروشند.
وی با اشاره به تعریف بلندمرتبه‌سازی، ابراز کرد: براساس تعریف جهانی بلندمرتبه‌سازی، از بالاترین نقطه ساختمان تا پایین‌ترین بخش آن بیاد دسترسی ماشین آتش‌نشانی وجود داشته باشد. متأسفانه ما این تعاریف را نگرفته و فقط کلمه بلندمرتبه‌سازی را وارد کشور کرده‌ایم. معماران و شهرسازها، هویت شهری را کدگذاری و مردم کدگشایی می‌کنند. اگر رابطه بین این دو در یک شهر درست نباشد، نتیجه می‌شود هرج و مرجی که اکنون در مشهد شاهد هستیم.
مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از سخنانش، ابراز کرد: بنده با بلندمرتبه‌سازی مشکلی‌ندارم. چه بسا اگر برخی از وزرای ما نیز شهردار شوند، همین کار را بکنند ولی یک واقعیت است. یعنی ما وقتی ساختار نداریم، نباید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که این ساختار غلط را توسعه  دهیم.
عدم چاره‌اندیشی، سیستم ایمنی ما را در سال‌های آتی با فجایع متعددی روبرو خواهد کرد
وی با ذکر این مطلب که توسعه بیش از آنکه سخت‌افزاری باشد، نرم‌افزاری است، ابراز کرد: ما زیرساخت‌های لازم آتش‌نشانی و حمل و نقل نداریم و اگر با همین وضعیت جلو برویم و چاره‌ای نیندیشیم در آینده سیستم ایمنی ما با فجایعی روبرو خواهد شد که هم شهرداری و هم شورای شهر به چه کنم چه کنم می‌افتند.
عرفانیان افزود: شورای شهر باید به اتفاق برج سلمان واکنش اساسی نشان دهد در غیر اینصورت شک نکنید که 20 سال دیگر ده‌ها برج مانند برج سلمان خواهیم داشت. تنها واکنش شورا به این موضوع، تذکر به سازمان نظام ‌مهندسی برای پیگیری جریان بوده است. قوانین و مقررات ساختمان‌سازی ما ضعیف است به گونه‌ای که به غیر از مشهد و تهران هیچ‌جای دنیا قادر نیستیم ساختمان بسازیم.
کسی که می‌خواهد در طبقه 120 زندگی کند، جایش در مشهد نیست
وی با افزودن این مطلب که با این وضعیت، چرا باید به 28 طبقه بالاتر در مشهد یعنی ارتفاع 120 متر مجوز ساخت داده شود؟، بیان کرد: چه رویکرد اقتصادی قرار است با این اتفاق محقق شود؟ کسی که پول دارد و می‌خواهد در طبقه 120 زندگی کند جایش در مشهد نیست.
مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: روزانه 15 نفر بر اثر سانحه موتورسیکلت جان خود را از دست می‌دهند که در سال می‌شود رقمی بالغ بر پنج هزار و 475 نفر و در نوع خود یک فاجعه است. هر وقت این موضوعات را حل کردیم، آنوقت برج هم بسازیم بنابراین خود ما هستیم که زمینه فاجعه را فراهم می‌کنیم.
ساخت 15 طبقه در کوچه‌ای نزدیک حرم که شیلنگ آتش‌نشانی به آن نمی‌رسد!
وی همچنین تصریح کرد: کنار حرم مطهر، در کوچه پنج متری، 15 طبقه ساخته شده است که اصلا شیلنگ آتش‌نشانی به آن نمی‌رسد. در آمریکا و کانادا وقتی فردی می‌خواهد برج بسازد، یک سری پلاک را به عنوان زمین می‌گیرد.
عرفانیان به توضیح فوق افزود: شهرداری برنامه‌ای تحت عنوان «پابلیک هیرینگ» دارد که بر اساس آن، مثلا شورای شهر، یک هفته بعد، روزی را معین کرده و فرد را آفیش می‌کند به آن منطقه و به تک تک مردم اطلاع داده می‌شود. مردم می‌آیند و صحبت‌ها، موافقت‌ها و مخالفت‌های خود را راجع به ساخت برج مورد نظر مطرح می‌کنند.
وی در خاتمه بیان کرد: این فرآیند ممکن است حتی تا یک هفته طول بکشد و هر یک حساب و کتاب سود و زیان خود را از این برج مطرح می‌کنند به گونه‌ای که در نهایت فرد، منصرف می‌شود. اگر همین فرآیند در کشور ما نیز طی شود آیا امکان ساخت اینهمه برج وجود دارد؟ اینکه از الأن ما برای آینده مردم تصمیم بگیریم، صحیح نیست.