عصر ساختمان-"شهر تاریخی یزد" در حالی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید که پیش از این ۲۱ اثر فرهنگی و طبیعی از ایران در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بودند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرساختمان» به نقل از ایسنا, "شهر تاریخی یزد" در حالی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید که پیش از این 21 اثر فرهنگی و طبیعی از ایران در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بودند.
فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران شامل 21 مکان است که در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدهاند. درخشانترین سال برای ثبت آثار ارزشمند ایرانی در یونسکو به سال 1979 بازمیگردد که سه اثر چغازنبیل، میدان امام اصفهان و تخت جمشید ازسوی یونسکو مورد توجه ویژه قرار گرفتند.
آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی
استان اردبیل
تاریخ ثبت: 2010 - شماره ثبت: 1345
مجموعه نفیس بقعه شیخ صفیالدین به نام عارف نامدار شیخ صفی الدین اردبیل جد پادشاهان صفوی، در سال 735 هجری قمری به دست فرزند وی صدرالدین موسی بنا شد. در عصر صفوی، بقعه شیخ با حضور استادان بزرگ عهد صفوی به زیور آراسته شد. یکی از موارد منحصر به فرد این مجموعه این است که این بقعه حاوی دهها اثر بدیع در مضامین مختلف رشتههای هنری است.
13- باغ ایرانی
استانهای فارس، مازندران، اصفهان، کرمان، یزد، خراسان
تاریخ ثبت: 2011 - شماره ثبت: 1372
باغ ایرانی به ساختار و طراحی منحصر به فرد آن اشاره دارد. باغ ایرانی پاسارگاد را ریشه معماری این باغها دانستهاند. کوروش شخصاً دستور داده بود که باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و در واقع هندسیسازی باغ و شکل و شمایل آن از دیدگاه که کوروش به باغ ایرانی گرفته شده است. در دوره ساسانیان نیز باغها در جلوی کاخها و معابد شکل گرفتند. در سال 2011 باغهای ایرانی پاسارگاد، ارم، چهلستون، فین، عباسآباد، باغ شازده، دولتآباد، پهلوانپور، اکبریه به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیدند.
14- مسجد جامع اصفهان
گوهر محیط
استان اصفهان
تاریخ ثبت: 2012 - شماره ثبت: 1397
این مسجد از مهمترین و قدیمیترین ابنیههای مذهبی ایران است. این مسجد مجموعه تاریخی وسیعی را به ابعاد 170 در 140 متر در شمال شرقی اصفهان و کنار میدان کهنه نشان میدهد و امروز شامل قسمتهای مختلفی است از قبیل گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک، ضمن چهار ایوانی شبستانها، مدرسه مظفری محراب الجایتو که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دورهای خاص هستند. سبک معماری مسجد شیوه رازی است. مسجد جامع اصفهان منعکس کننده هنر بیزانس و کلاسیک در قالب یک بنای سنتی و اسلامی است.
برج گنبد قابوس
استان گلستان
تاریخ ثبت: 2012 شماره ثبت: 1398
گنبد قابوس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است که در شهر گنبد کاووس، شمال ایران در استان گلستان قرار دارد. سبک معماری بنا شیوه رازی است. این بنا که بلندترین برج تمام آجری جهان بهشمار میآید بر فراز تپهای خاکی که قریب پانزده متر از سطح زمین بلندتر است قرار دارد و در سال 375 هجری خورشیدی در زمان سلطنت شمس المعالی قابوس بن وشمگیر و در شهر هیرکانی که پایتخت پادشاهان آن دیار بوده، بنا گردیدهاست. بین مردم این شهر مثلی رایج است که هر غریبه ای دور این برج بگردد در این شهر ماندگار میشود.
کاخ گلستان
استان تهران
تاریخ ثبت: 2013 - شماره ثبت: 5194
کاخ گلستان مجموعهای از بناهایی است که در میدان ارگ تهران واقع است. بناهای این کاخ در زمانهای مختلف ساخته شدهاند. نام آن از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی گرفته شدهاست. کاخ گلستان فضایی از ارگ سلطنتی تاریخی بوده است. شروع ساخت آن به ارگ تاریخی تهران و زمان شاه طهماسب یکم در دوران صفویه در بخش قدیمی شهر تهران بازمیگردد، و بخشهای اصلی آن در درون حصار قدیمی تهران احداث شد؛ ولی در دورهٔ قاجار گسترش فراوانی یافت و محل سکونت شاهان قاجار بود. در زمان پهلوی جهت مراسم رسمی و محل اقامت روسای جمهور و مهمانان ویژهٔ خارجی استفاده میشد.
شهر سوخته
استان سیستان و بلوچستان
تاریخ ثبت: 2014 - شماره ثبت: 5185
شهر سوخته نام بقایای دولت شهری باستانی در ایران است که روی آبرفتهای مصب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون و زمانی در ساحل آن رودخانه بنا شده بود. دورهٔ بنای این شهر بزرگ با عصر برنز تمدن جیرفت مقارن است و ایرانیان در حدود 6000 سال پیش در این شهر زندگی میکردهاند. شهر سوخته 280 هکتار وسعت دارد.این شهر دارای پنج قسمت اساسی بوده که شامل بخش مسکونی؛ بخشهای مرکزی؛ منطقه صنعتی؛ بناهای یادمانی؛ و گورستان است که به صورت تپههای متوالی و چسبیده به هم واقع شدهاند.
میمند
استان کرمان
تاریخ ثبت: 2015 - شماره ثبت: 1423
میمند روستایی صخرهای و دستکند با چند هزار سال قدمت است. این بنا بیگمان از نخستین سکونتگاههای بشری در ایران به شمار میرود. روستای میمند روی هم رفته دارای 406 کیچه و 2560 اتاق میباشد. ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آنها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده میشود
شوش
استان خوزستان
تاریخ ثبت: 2015 - شماره ثبت: 1455
شهر باستانی شوش یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناخته شده جهان است. طبق اسناد باستانی شوش از مهمترین و باشکوهترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است. شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشتهاست.
قنات ایرانی
استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، کرمان، مرکزی، اصفهان
تاریخ ثبت: 2016 شماره ثبت: 1506
بی بدیل بودن این قناتها شامل فناوریهای مرتبط با احداث آنها با در نظر گرفتن ویژگیهای منحصر به فردشان، مانند عمیقترین، طولانیترین، یا قدیمیترین قنات ایران بوده است. این 11 قنات شامل: قنات قصبه گناباد، قنات بلده فردوس، قناتهای حسنآباد مهریز و زارچ یزد، قنات ابراهیمآباد اراک، قنات مزدآباد میمه و قنات وزوان در بخش میمه اصفهان، قنات دوطبقه اردستان، قنات جوپار، قنات اکبرآباد و قنات قاسمآباد بروات در کرمان است.
کویر لوت
استانهای خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان
تاریخ ثبت: 2016 شماره ثبت: 1505
کویر لوت نخستین اثر طبیعی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت میشود. سابقهٔ تمدنی بیش از پنج هزار سال در حاشیهٔ کویر لوت و کشف حدود سههزار اثر تاریخی از این منطقه در نوع خود بینظیر است که از جمله این کشفیات میتوان به درفش پنج هزارسالهٔ شهداد اشاره کرد که قدیمیترین درفش جهان محسوب میشود.
شهر تاریخی یزد
استان یزد
تاریخ ثبت: 2017 شماره ثبت: 1544
شهر یزد در میانه فلات ایران و در 270 جنوب شرقی اصفهان و در نزدیکی جاده ابریشم قرار داد. این شهر نمونهای از استفاده هوشمندانه از منابع طبیعی محدود برای بقا در منطقه کویری است. آب از طریق سیستم قنات که در زیر زمین توسعه یافته تامین میشود. معماری خاکی شهر یزد از مدرنیزاسیون در امان بوده که تاکنون بسیاری از شهرهای خاکی را تخریب کرده است، اما یزد مناطق سنتی، سیستم قنات، خانههای سنتی، بازار، حمامها، مساجد، عبادتگاهها، معبدهای زرتشتیان و باغ تاریخی دولت آباد را حفظ کرده است.