عصر ساختمان- طی چهارسال گذشته وزارت راه و شهرسازی اقداماتی را در بخش های هوایی ،ریلی و جاده ای انجام داده که در این بین بخش مسکن همچنان نیازمند یاری سبز وزیر راه و شهرسازی است.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، وزارت راه و شهرسازی نیز به عنوان یک نهاد پرکار باید در بخشهای هوایی، ریلی، جادهای و مسکن شهرسازی برنامههای زیادی انجام دهد و در این بین بخش زیادی از اقداماتشان مربوط به بهبود و بازسازی زیرساختهای کشور خواهد بود.
گفتنی است؛ در سالهای گذشته اقدامات زیادی در این مجموعه انجام شده، اما با این وجود همچنان پروژه مسکن مهر، فرسودگی ناوگان هوایی، ریلی و جادهای از مشکلاتی است که هنوز اقدامات جدی و برنامهای آنطور که باید و شاید در این حوزه ها انجام نشده است.
در ادامه بخشی از اقدامات دولت یازدهم در بخشهای مختلف ریلی، هوایی، جادهای، بندری و مسکن شهرسازی طی سالهای گذشته ارائه میشود.
براساس این گزارش طرح جامع حمل ونقل کشور و تدوین استراتژیهای توسعه بخش حمل ونقل در کلیه بخش، شامل بین شهری و اتصال به درون شهری یکی از مهمترین اقدامات در طول سالهای گذشته به شمار میرود.
همچنین احداث و تکمیل 6 هزار 580 کیلومتر زیرساخت جادهای شامل 198 کیلومتر آزاد راه، 2 هزار و 472 کیلومتر بزرگراه و 3 هزار و 910 کیلومتر راه اصلی و در نتیجه آن افزایش 17 درصدی راههای کشور در سال 1396 نسبت به سال 1392 است.
براین اساس، بزرگراهها از 14155 هزار و 155 به 16 هزار و 627 کیلومتر و راههای اصلی از 21 هزار و 628 به 25 هزار و 538 کیلومتر و میزان آزاد راهها از 2 هزارو 203 به 2 هزار و 401 کیلومتر رسیده است. گفتنی است میزان ساخت راههای روستایی به 5 هزار و 850 کیلومتر طی سالهای گذشته رسیده است.
باید یادآور شد که در بخش ریلی دولت توانسته است 5 مرکز استان از جمله (همدان، کرمانشاه، تبریز، ارومیه، رشت) به طول 651 کیلومتر برساند که در این بین (همدان _. کرمانشاه) 290 کیلومتر (انجام ومابقی) 361 کیلومتر (ظرف چند ماه آتی) به نتیجه میرسد.
این گزارش میافزاید؛ بهسازی 800 کیلومتر، بازسازی 600 کیلومتر و احداث خط دوم و سوم به طول 878 کیلومتر از خطوط شبکه سراسری راه آهن کشور به ارزش 2980 میلیارد تومان در طول سالهای گذشته به مرحله اجرایی رسیده است.افزایش تعداد واگن باری از 22 هزار دستگاه در سال 1392 به 24 هزار دستگاه در سال 1395 و افزایش حمل بار ریلی از 7/ 32 میلیون تن و 8 درصد نسبت به سال 1392 به 40 میلیون تن و 5/ 9 درصد در سال 1395 افزایش یافته است.
افزایش 14 درصدی ظرفیت اسمی بنادر
براساس این گزارش، در بخش دریایی افزایش 14 درصدی ظرفیت اسمی بنادر در سال 1396 نسبت به سال (1392) از 190 میلیون تن به 217 میلیون تن ونیز افزایش 20 % در ظرفیت کانتینری بنادر تجاری تابعه در پایان سال 1395 نسبت به ابتدای سال 1392) از 58 / 4 به 5/5 میلیون (TEU) ونیز توسعه بندر شهید رجایی وافزایش ظرفیت سالیانه تخلیه و بارگیری کانتینری کل بندر تا 75 / 5 میلیون TEU و بندر شهید بهشتی چابهار از 5/ 2 میلیون تن به 5.8 میلیون تن در طول این سالها داشته ایم.
مدیریت فرایند تامین مالی 142 طرح از طریق بخش خصوصی و واگذاری در بخشهای ریلی، دریایی، جاده ای، شهرسازی، هوایی و نوسازی ناوگان جادهای و هوایی بالغ بر 100 هزار میلیارد تومان در مجموع این وزارت در راستای نوسازی ناوگان جادهای نسبت به انعقاد قرارداد برای جایگزینی 16740 کامیون و کشنده فرسوده به ارزش تقریبی 6700 میلیارد تومان با شرکتهای مختلف اقدام شده است.
گفتنی است افزایش 300 دستگاه واگن مسافری از سال 1392 تاکنون و خروج همین تعداد واگن مسافری فرسوده از شبکه ریلی، افزایش 160 دستگاه لکوموتیو به شبکه ریلی کشور از سال 1392 تاکنون) که منجر به رشد 15 درصدی لکوموتیو، بخش باری و رشد 30 درصدی لکوموتیو بخش مسافری شده است.
افزایش سهم جابجایی مسافر ریلی به 12 درصد در سال 1395 برحسب شاخص مسافر عمومی با صورت وضعیت (خرید و ورود تعدادی هواپیمای نو از شرکتهای سازنده هواپیمای ایرباس و ATR و همچنین عقد قرارداد با شرکت بویینگ برای خرید هواپیما جمعا به تعداد 200 فروند و ارزش کارخانه ای تقریبی 33 میلیارد دلار حذف و اصلاح تعداد 1983 نقطه - مقطع و تقاطع پرحادثه در را ههای شریانی از شش ماهه دوم 1392 تا پایان سال 1395 عقد قرارداد نصب و راه اندازی 1879 سامانه ثبت تخلفات عبور و مرور در راههای شریانی کشور که از این تعداد 602 دوربین کنترل سرعت نصب و راه اندازی گردیده است.)
افزایش 253درصدی ترانزیت کالاهای غیرنفتی
براساس این گزارش، افزایش سهم ترانزیت ریلی به 8/ 12 درصد در سال 1395) در حالیکه سهم حمل ونقل ریلی در ترانزیت از سال 83 با روند کاهشی به 4/ 4 درصد در سال 1392 رسیده بود. افزایش 253 % در ترانزیت کالای غیرنفتی از بنادر تجاری تابعه در پایان سال 1395 نسبت به ابتدای سال 1392 از 1/3 به 6/ 4 میلیون تن (افزایش 114 % پروازهای ترانزیتی از فراز کشور) از 179 هزار پرواز در سال 1392 به 382 هزار پرواز در سال 1395 رسیده ایم.
گفتنی است افزایش 30 درصدی جابجایی مسافر در بخش هوایی در سال 1396 نسبت به سال 1392) از 25 میلیون نفر به 33 میلیون نفر داخلی و خارجی (و افزایش ظرفیت ناوگان صندلی هوایی از 22066 صندلی به 29508 رسیده است.
بسترسازی و ایجاد سامانههای توسعه هواشناسی کاربردی (تهک)، افزایش سرعت پردازش اطلاعات، توسعه شبکه سنجش بر خط هواشناسی، گسترش شبکه رادار هواشناسی، تفکیک مدلهای پیش بینی هواشناسی از جمله این اقدامات به شمار میرود.
افتتاح 825 هزار و 431 واحد مسکن مهر طی سال های گذشته
در بخش مسکن نیز دولت یازدهم گامهایی را برداشته، اما به نظر میرسد که این اقدامات چندان مؤثر نبوده به طوریکه رییس جمهور در مراسم معرفی وزیر راه وشهرسازی از این اقدامات گلایه داشته و معتقد بود که با وزیر راه وشهرسازی به در بخش مسکن به توافق نرسیده و باید بافتهای فرسوده در این حوزه تقویت شوند.
دولت یازدهم در طی سالهای گذشته افتتاح 825431 واحد مسکن مهر از مجموع 2،211،000 واحد در دولت یازدهم افزایش سقف کلی تسهیلات بانکی از 48000 میلیارد تومان به 55500 میلیارد تومان، افزایش مدت زمان بازپرداخت اقساط از 15 سال به 20 سال) مجموع دوران مشارکت مدنی و فروش اقساطی (جهت کاهش مبالغ اقساط ماهیانه و سهولت برگشت پول بانک مرکزی توسط متقاضیان افزایش سقف فردی تسهیلات از 25 میلیون تومان به 30 میلیون تومان در یک مرحله و به 40 میلیون تومان در مرحلهی بعدی به منظور افزایش توان مالی متقاضیان صورت گرفته است. تثبیت نرخهای مسکن مهر) 4%، 7% و 9% (در سایر بانکهای عامل مانند بانک مسکن بازنگری طرح جامع سرزمین پس از 20 سال تهیه طرح ساماندهی منطقه شهری تهران-کرج شامل است اهای تهران و البرز بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی انجام شده است.
همچنین هدفگذاری و برنامه ریزی و سیاست گذاری درست به منظور همسویی برنامهها و اقدامات در زمینه بهسازی و نوسازی شهری از طریق تدوین و تصویب سند ملی، تاسیس ستاد ملی بازآفرینی شهری در سطح ملی، استانی و شهری در قالب 2700 محله با اتخاذ سیاستهای حمایتی مالی، ظرفیت سازی اجتماعی و نهادی، شناسایی محدودههای ناکارآمد، انجام مطالعات و تهیه برنامه برای ٤٦٥ شهر مشتمل بر ٥٥ هزار هکتار بافت فرسوده در بالغ بر ١۰۰۰ محله و نیز در ١٧٥ شهر با وسعت ٢٤ هزار هکتار بافت تاریخی در بالغ بر ٦۰۰ محله و همچنین در ١١۰ شهر با وسعت ٦١ هزار هکتار سکونتگاه غیر رسمی در ١١۰۰ محله اقدام جهت بهسازی زیرساختهای شهری، توسعه خدمات روبنایی، ارتقای توانمندیهای اقتصادی و اجتماعی ساکنان در قالب ٨٦۰ پروژه در ٣٥٢ محله واقع در ١٦٨ شهر از دیگر اقدامان این بخش به شمار می رود.
در اولویت قرار دادن خانه اولیها و ساکنان بافتهای فرسوده در نظام تامین ملی مسکن و همچنین حاشیه نشینان و کم درآمدها بازنگری و اصلاح نظام تسهیلات مسکن و راه اندازی صندوق پس انداز یکم بانک مسکن برای حمایت از خانه اولیها، ظرفیت سازی و شکل دهی نهادهای مالی جدید در بازار سرمایه به منظور تامین مالی مسکن، تدوین و تصویب برنامه مسکن کم درآمدها در قالب مسکن اجتماعی در هیات وزیران، تهیه طرح تضمین معاملات فروش اقساطی مسکن در بانک مسکن، شناسایی محدودهها و محلههای هدف شامل 270 محله و تهیه طرح بهسازی و نوسازی برای آنها تهیه طرح ساماندهی و توانمندسازی سکونتگا ههای غیررسمی) حاشیه نشینی برای 91 شهر، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی، افزایش سرمایه بانک مسکن به مبلغ یکصدهزارمیلیارد ریال به منظور افزایش قدرت اعطای تسهیلات توسط این بانک از مهم ترین اقدامات دولت در بخش مسکن طی سال های گذشته به شمار می رود.
افتتاح 148 هزار و 379 کیلومتر زیر ساخت جاده ای در سال 96
نیمه ابتدایی سال 96 رو به اتمام است که در این 6 ماه دولت تا به امروز در بخش زیرساخت جادهای 148379 کیلومتر شامل 2401 کیلومتر آزادراه، 16627 کیلومتر بزرگراه، 25538 کیلومتر راه اصلی و 103813 کیلومتر راه روستایی آسفالته حدود 3700 کیلومتر راه روستایی احداث شده است.
همچنین وضعیت کل خطوط ریلی به طول 13727 کیلومتر: شامل 10765 کیلومتر خطوط اصلی و 2962 کیلومتر خط فرعی، وضعیت ناوگان جادهای متوسط سن ناوگان باری: 4/ 16 سال و متوسط عمرناوگان مسافری: 2/ 14 سال و نیز وضعیت ناوگان ریلی: تعداد لکوموتیو به میزان 915 دستگاه و تعداد واگن باری ریلی به میزان 24089 دستگاه با متوسط سن 26 / 24 سال همچنین تعداد واگن مسافری ریلی به میزان 2160 دستگاه با متوسط سن 81 / 26 سالتعداد ناوگان هوایی فعال به میزان 180 فروند با 29508 صندلی ثبت شده است.
میزان حمل بار ریلی 40 میلیون تن با سهم 5/ 9 درصد ظرفیت اسمی بنادر کشور برابر با 217 میلیون تن و ظرفیت کانتینری بنادر کشور برابر با 2/ 5 میلیون TEU و ظرفیت جابجایی مسافر در بنادر کشور برابر با 20 میلیون نفر، تعداد پروازهای ترانزیتی به میزان 382 هزار پرواز از جمله مهمترین اقدامات در طی 6 ماه گذشته به شمار میرود.
در بین اقدامات دولت یازدهم در بخشهای عمرانی و مسکنی نقاط ضعفی نیز دیده میشود. تعداد زیاد طرحهای نیمه تمام در دست اجرا و از سوی دیگر طولانی شدن زمان اجرای طرحها و پروژهها با برآورد تقریبی 163 هزارمیلیارد تومان برای حدود 350 طرح نیمه تمام را نیز میتوان از این دست کاستی ها برشمرد. همچنین کمبود نیروی متخصص شرکتهای بزرگ در صنعت حمل ونقل به ویژه در سطح بین المللی در قالب 3PL و 4PL از نقاط ضعف دیگر این بخش است.
گفتنی است ضعف در یکپارچگی بین شیوههای مختلف حمل ونقل و بهره برداری اقتصادی از ناوگان و بازدهی سرمایه پایین و نیز ضعف نظام حمایتی از صدور خدمات فنی مهندسی بخش، حل و نقل بین المللی و ترانزیت، پایین بودن نرخ بازگشت سرمایه برای جلب مشارکت بخش غیردولتی در سرمایه گذاری بر روی زیر ساختها از مهمترین مشکلات این وزراتخانه مهم به شمار میرود که باید دولت دوازدهم آن را دردستور کار اجرایی خود قرار دهد.