عصر ساختمان- از آنجا که بخش ساختمان و مسکن از جمله بخشهای اشتغالزا و بزرگ اقتصاد ایران بهحساب میآید، رونق آن میتواند علاوه بر تاثیر بر شاخصهای کلان اقتصادی راهکاری مفید برای کاهش بیکاری قلمداد شود.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان»، از همین رو همواره یکی از دغدغههای سیاستگذاران و برنامهریزان، رونق این بخش از اقتصاد بوده است. واقعیت این است که مسکن با توجه به ویژگیهایش میتواند بهعنوان یکی از اصلیترین موتورهای رشد اقتصادی کشور عمل کند، اما آنچه در سالهای اخیر اتفاق افتاده است مسالهای غیر از این را نشان میدهد.
برخی کارشناسان سال 96 را سال رونق و خروج از رکود پیشبینی کرده بودند. بیتالله ستاریان، کارشناس مسکن در مورد وضعیت بازار مسکن در سال 97 در گفتوگو با «آرمان» میگوید: «پیشبینی ما این است که نمودار با همین شیب کنونی به سمت بالا و رونق بیشتری حرکت کند. با توجه به تمام پارامترهایی که داشتیم پیشبینی میشود مانند سال 91 تمام رکودهایی که تاکنون با آن مواجه بودیم، جبران شود.»
**پیشبینی شما از بازار مسکن در سال 97 چیست و فکر میکنید بازار خرید و فروش، رهن، اجاره و قیمتها در سال جاری چگونه خواهد بود؟
از شهریور سال گذشته پیشبینی میکردیم تغییرات مثبتی در بازار مسکن ایجاد شود و نمودارها هم از خود نشانههای مثبتی در این زمینه نشان دادند. به عبارت دیگر رونق بازار مسکن از شهریور سال گذشته شروع شد و تقریبا تا انتهای سال 96 این رونق ادامه پیدا کرد. طبق روال همیشگی بین 15 فرورین تا تیر تا حدودی در بازار مسکن سکون وجود دارد، ولی بهطور کلی پیشبینی ما این است که نمودار با همین شیب کنونی به سمت بالا و رونق بیشتری حرکت کند. با توجه به تمام پارامترهایی که داشتیم پیشبینی میشود مانند سال 91 تمام رکودهایی که تاکنون با آن مواجه بودیم جبران شود. در سال 91 شاهد بودیم بالای 150درصد افزایش قیمت داشتیم و یکباره قیمت مسکن دو و نیم برابر شد. بهنظر من تا انتهای سال 97 همین اتقاق را دوباره تجربه خواهیم کرد.
**چه عوامل و پارامترهایی در رونق بازار مسکن تاثیرگذار هستند؟
زمانی که نگاه میکنیم پارامترهای اقتصادی تاثیرگذار در بخش مسکن کوتاهمدت بوده و حدود چهار، پنج سال است که سرمایهگذاری در این بخش وارد رکود شده است و بازدهی درستی ندارد. درصد بازدهی که در بخش مسکن داشتیم بسیار کمتر از بازدهی بهره بانکی بوده. ما هیچگاه نمیتوانیم مسکن را برای یک دوره کوتاهمدت سه یا چهارساله ارزیابی کنیم. مسکن همیشه در یک دوره طولانی مدت ارزیابی میشود و بهعنوان مثال از دهه 60 تاکنون قیمت مسکن در مجموع 1500برابر شده. طبیعتا هیچ فعالیت اقتصادی پاسخگوی این میزان بهره نخواهد بود. در این میان چهار سال اخیر یا چهار سال قبل از سال 91 یعنی بین 84 تا 90 را اگر در نظر بگیرید متوجه این مساله خواهید شد. در این دوره مسکن زیر افزایش نرخ بازدهی خود در بانک بوده ولی یکباره در سال 91 این کمبود بازدهی جبران شد.
رکودهایی که در بخش مسکن با آن مواجه بودیم دورههای چهار یا پنجساله بوده و نمیتوان این بازه زمانی را برای بهرهدهی سرمایهگذاری در این بخش در نظر گرفت و بگوییم بهدلیل رکود، سرمایهگذاری در این بخش مفید نیست. صنعت ساختمان نیمی از اقتصاد کشور ما را در بر دارد. لذا همیشه پیشتاز همه کالاها بوده است. به همین دلیل از سال 1360 تاکنون قیمت مسکن 150 برابر شده. به عبارت دیگر در بخش مسکن یک نگاه اقتصادی داریم که اولا نباید مانند همه کالاهای دیگر آن را یک نوع سرمایهگذاری کوتاهمدت دانست.
در بخش مسکن سرمایهگذاری طولانی مدت است؛ یعنی فعالیت اقتصادی که بخواهد در یک سال بازگردد خارج از صنعت ساختمان است، مانند خدمات، تجارت و... بیش از 60درصد از مسائل اقتصادی کشور وابسته به صنعت ساختمان هستند و فقط نمیتوان یک نگاه سرمایهگذاری مانند سایر کالاها به این بخش داشت. مسکن بخشی است که هم مساله جمعیتی یعنی مطالعات جمعیتی، گروههای سنی و... را شامل میشود هم پارامترهای سیاسی و... را در بر میگیرد. لذا مسکن را فقط از نگاه مطالعات اقتصادی نباید دید.
**نوسانات نرخ ارز چقد میتواند در بازار مسکن تاثیرگذار باشد؟
همانطور که گفته شد نوسانات نرخ ارز یا این نوع بازارها کوتاهمدت هستند و نمیتوانند نقش مستقیمی در سرمایهگذاری بخش مسکن یا رونق و رکود آن داشته باشند. این نوع بازارها میتوانند در مقطعی کوتاه نقش مثبت یا منفی ایفا کنند. اکنون افزایش نرخ ارز برخی سرمایهها را به سمت این بازار برده ولی زمانی که این نوسانات پایان یابد دوباره سرمایهها به بخش مسکن باز خواهد گشت. در حقیقت این بازارهای کوتاهمدت بهنوعی توسط صنعت ساختمان مدیریت میشود نه اینکه فقط تابعی از آن باشد.
در یک دوره سرمایهها به سمت بازار ارز میروند و زمانی که نرخ آن توقف کرد با یک ارزش افزوده به بخش مسکن بازمیگردد. مدیریت بازارهای کوتاهمدت در اختیار مسکن است که بازار طولانیمدت دارد و همیشه جاذب سرمایه است. طبیعا بخش مسکن وقتی سرمایهای را جذب میکند موظف است که با یک بازدهی بالا بازگرداند.