به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از ایسنا، علیرضا سعادت در نشست خبری امروز (شنبه) پایش حرکات پوسته زمین را یکی از وظایف این سازمان نام برد و افزود: این مطالعات شامل حرکات تکنونیکی، افقی و مسطح و حرکات قائم و کوه‌زایی و فرونشست زمین می‌شود.

وی افزود: صفحات تکنونیکی یا زمین ساختی به دلیل فعل و انفعالاتی که در زمین رخ می‌دهد، موجب بروز حرکاتی در زمین شده است که از میلیون‌ها سال پیش در کشور وجود داشته است و تاکنون نیز ادامه‌ دارد.

مدیر کل ژئودزی و نقشه‌برداری زمینی سازمان نقشه‌برداری با اشاره به صفحه تکنونیکی ایران، خاطر نشان کرد: ساختار تکنونیکی ایران به گونه‌ای است که در میان دو صفحه اقیانوسی در جنوب غربی و صفحه اوراسیا در شمال شرقی قرار گرفته است و فشارهایی که این دو صفحه به صفحه ایران وارد می‌کند، موجب پدیده کوه‌زایی در کشور شده است.

سعادت با بیان این که سرعت تغییرات صفحه ایران از غرب به شرق افزایش می‌یابد، ادامه‌ داد: این حرکات همچنین موجب بروز رخدادهای لرزه‌ای مخرب در کشور شده که زلزله‌های بم، رودبار و کرمانشاه نمونه‌ای از زلزله‌های مخرب کشور به شمار می‌رود.

وی در ادامه‌ با اشاره به پدیده فرونشست در کشور، خاطر نشان کرد: در پدیده فرو نشست با حرکات قائم در سطح زمین مواجه هستیم که این حرکات قائم یا باعث کوه زایی و یا فرو نشست زمین می‌شود. به گونه‌ای که شاهد فرو نشست زمین در دشت اصفهان، کرمان، مشهد، دشت کبودرآهنگ و فامنین هستیم.

مدیر کل ژئودزی و نقشه‌برداری زمینی سازمان نقشه برداری دلیل فرونشست زمین را عوامل انسانی، طبیعی و یا ترکیبی دانست و در ‌عین ‌حال بیان‌ کرد: عمده‌ترین علت فرو نشست زمین در کشور استخراج بی رویه آب‌های زیر زمینی است و تخریب بافت خاکی حاصلخیز کشاورزی، تغییر در ارتفاع و شیب رودخانه‌ها و پیشروی دریا به سمت ساحل از جمله خسارات این پدیده محسوب می‌شود.

وی با اشاره به مونیتورینگ سطح زمین و تهیه اطلس فرونشست در کشور، عنوان کرد: به منظور پایش حرکات پوسته زمین از مشاهدات ترازیابی و داده‌های شبکه ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک و اندازه‌گیری تغییرات شتاب ثقل و تصاویر راداری استفاده شده است تا بتوان از این داده‌ها میزان دقیق فرو نشست را تعیین کنیم.

سعادت در ادامه با اشاره به این که سری اول مطالعات فرو نشست از سال 60 تا 77 و سری دوم آن از سال 80 تا 88 انجام شده است، ادامه‌ داد: مطالعات نشان داده است که در برخی از جاها با کاهش ارتفاع مواجه بودیم.

وی با بیان این که برای تهیه اطلس‌های فرونشست تاکنون 45 نقطه مورد بررسی قرار گرفته است، گفت‌: در دریاچه ارومیه نیز مطالعات فرو نشست انجام شد که نشان داد در بالای دریاچه ارومیه 10 سانتیمتر و در شهر ارومیه سالانه دو سانتیمتر و در شهرهای خوی و سلماس سالانه یازده سانتیمتر تغییر ارتفاع داشته است.

مدیر کل ژئودزی و نقشه‌برداری زمینی سازمان نقشه‌برداری با اشاره به فرو نشست در تهران، افزود: نتایج نشان داده است که در شهریار و کرج و رباط کریم فرونشست زمین ایجاد شده است، ضمن این که در بزرگراه ‌آیت الله سعیدی و آزادگان شاهد 12.5 سانتیمتر تغییر ارتفاع هستیم.

وی به ایجاد 130 ایستگاه ژئومکانیک اشاره کرد و گفت‌: از طریق این ایستگاه‌ها حرکات تکنونیکی زمین مورد بررسی قرار می‌گیرد که مطالعات ما نشان داده است که به طور متوسط نرخ حرکات صفحه ایران 30 سانتیمتر است.

وی مطالعات ثقل‌سنجی را از دیگر راهکارهای بررسی فرونشست زمین دانست و خاطر نشان کرد: تعیین ثقل‌سنجی، مطالعات در خصوص شتاب زمین است که این شتاب مطابق تغییرات جرم در داخل زمین صورت می‌گیرد که داده‌های آن می‌تواند ابزاری برای محاسبه میزان برداشت آب‌های زیرزمینی باشد.

سعادت با اشاره به نتایج به دست آمده از میزان فرونشست در کشور، بیان‌ کرد: منطقه پاکدشت، دچار فرونشست است، ضمن این که مطالعات ما در استان قم نشان می‌دهد که این استان سالانه دو سانتیمتر فرو نشست دارد،  ولی بخش‌هایی در شمال قم در ناحیه‌ای به نام "جعفریه" سالانه 15 سانتیمتر فرونشست را دارد.