به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از مهر، دو سال از واقعه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو می‌گذرد حادثه‌ای که در آن تعدادی از آتش‌نشان‌ها به درجه رفیع شهادت نائل شدند در همان بحبوحه بحث ایمنی ساختمان‌ها و نصب کپسول و آموزش‌های ایمنی بسیار مطرح شدند اما مانند هر مقوله دیگری بعد از فروکش کردن آتش این هیجانات به فراموشی سپرده‌شده است. ایمنی ساختمان مقوله‌ای بسیار مهم محسوب می‌شود که در اصول شهرسازی کمتر به آن توجه می‌شود زیرا اغلب بسازوبفروش بوده و فروشنده و خریدار تنها به‌ظاهر خانه توجه دارند و ایمنی در اولویت‌های آخر و بعضاً نیز به‌عنوان هیچ اولویتی در ساختمان موردتوجه قرار می‌گیرد.

یکی از مواردی که در حوزه ساختمان‌ها ورود خوبی دارد غیر از شهرداری و نظام‌مهندسی پدافند غیرعامل است که طی این دو سال جلسات متعددی پیرامون مقررات ملی ساختمان و افزایش ایمنی ساختمان‌های مهم واداری در استان سمنان برگزار شد اما حال باید دید با توجه به اینکه در آستانه سالگرد وقوع آتش‌سوزی پلاسکو قرار داریم و با توجه به اینکه وظیفه هر دستگاه معلوم و مشخص است این ایمنی ساختمان تا چه حد در استان موردتوجه قرارگرفته و ناظران، پیمانکاران و مردم چقدر نسبت به آن آگاهی کامل دارند.

مبحث 21 موردی که باید به آن توجه داشت

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، بابیان اینکه زیرساخت شهری یکی از حوزه‌های مهم محسوب می‌شود، گفت: یکی از موارد مورد تأکید در مدیریت شهری بحث 21 است که به رعایت ملاحظات و الزامات پدافند غیرعامل در ساختمان‌سازی می‌پردازد و قطعاً اگر دستگاه‌های مختلفی که در امر ساخت‌وساز، مسکن و ساختمان و مراکز زیرساختی دخیل هستند به آن مراجعه کنند، یک سازه امن و مقاوم خواهیم داشت.

ایرج کارخایی افزود: با توجه به اینکه سازه امن می‌تواند در مقابل زلزله، انفجار و موج‌های آن تاب‌آوری و استقامت داشته باشد یکی از اصولی که بارها مورد تأکید قرارگرفته استان سمنان و شورای پدافند غیرعامل است که دستورالعمل‌های مختلفی هم برای آن ابلاغ‌شده است.

فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها باید برساخت سازها نظارت بیشتری انجام دهند که ایمنی خاص ایجاد و جان انسان بیشتر حفظ شود
وی افزود: از سوی دیگر مردم می‌بایست به این باور عمومی برسند که با رعایت الزامات پدافند غیرعامل، مصونیت در ساخت‌وسازها ایجاد و آسیب کمتری متوجه ساختمان‌ها خواهد شد برای مثال بحث خانه‌هایی که قبلاً ساخته‌شده در مبحث 21 به آن اشاره‌شده است که باید در وزارت مسکن و شهرسازی و نظام‌مهندسی موردتوجه قرار گیرد.

لزوم رعایت چهار چوب‌های شهرسازی

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری سمنان بابیان اینکه مبحث 21 مقررات ملی ساختمان از صفرتا 100 ساخت یک ساختمان را ازلحاظ پدافند غیرعامل اشاره دارد، ابراز داشت: این موارد به دستگاه‌های مختلف ابلاغ‌شده و دنبال عملیاتی شدن آن هستیم و نظام‌مهندسی ازنظر فنی و اجرایی و نظارتی برساخت سازها نظارت کامل دارد.

رسانه‌ها مباحث ایمن‌سازی را به‌عنوان یک گفتمان در جامعه ترویج دهند تا همه مردم‌باور داشته باشند که با اجرای دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل می‌توانیم استحکام بناها را افزایش دهیم
کارخائی اضافه کرد: کارگروه ذیل شورای پدافند غیرعامل مسکن و شهرسازی است که مدیرکل دفتر فنی استانداری سمنان در این کارگروه عضو هستند و در آن مباحث مربوط به الزامات شهری موردبحث و بررسی قرار می‌گیرد.

وی افزود: اگر رسانه‌ها در مبحث فرهنگ‌سازی ایمنی ساختمان‌ها تلاش بیشتری کنند می‌توانیم مباحث ایمن‌سازی را به‌عنوان یک گفتمان در جامعه ترویج دهیم تا همه مردم‌باور داشته باشند که با اجرای دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل می‌توانیم استحکام بناها را افزایش دهیم.

اجرای قانون نیازمند همراهی نهادها و مردم

معاون فنی و اجرایی سازمان نظام‌مهندسی استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه بر اساس این قانون بند هفتم ماده دو از اهداف اصلی بحث استانداردسازی ساختمان‌ها است، ابراز داشت: بند 9 ماده دو به بحث رعایت مقررات ملی ساختمان که رعایت آن بر همگان الزامی است می‌پردازد.

امیرحسین سالار بابیان اینکه در بحث استانداردسازی ساختمان مباحث مقررات ملی ساختمان شامل 22 مورد در بخش‌های مختلف است، تصریح کرد: با توجه به اینکه این قانون سال 74 مصوب شده است اما در سطح کشور همه موارد این قانون و همچنین کل مباحث مقررات ملی ساختمان اجرایی نشده است.

وی اضافه کرد: بخش‌های مهمی از قانون مقررات ساختمان در برخی استان‌های کشور به علت موانع موجود اجرایی نشده است، به‌طور مثال مجریان ذی‌صلاح ساختمان که یکی از ارکان مقررات ملی ساختمان محسوب می‌شود در استان سمنان اجرایی نشد که اجرای کامل این قانون هماهنگی و همکاری نهادها و سازمان‌های استانی را می‌طلبد.

اعمال قانون در ارتباط مستقیم با سلامت مردم

عضو شورای شهر شاهرود هم در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینکه اجرای قانون ساختمان از دو بخش تشکیل می‌شود، ابراز داشت: یک‌بخشی کارگاه است که استانداردها در آن باید رعایت شود و قسمت دوم موضوع مجری است، به این معنی که ساختمان حدود یک هزار متر و بالای پنج طبقه باید مجری داشته باشد و چند سال پیش در یک مقطعی اجرا شد.

سید جواد بیطرف بابیان اینکه وجود مجری در ساختمان‌ها با مشکلات خاصی همراه بود، تصریح کرد: مالکان به دلیل بار هزینه‌ای معترض بودند زیرا این طرح قیمت تمام‌شده را برای مالک بیشتر می‌کند و درنهایت هزینه آن بر دوش خریدار حاکم می‌شود که اگر ازنظر درامد متوسط باشند قدرت خرید را پایین می‌آورد لذا تعاملات اجرا نشد و مجری از بین رفت.

وی بابیان اینکه ناظر ساختمان وظیفه دارد از صفرتا 100 ساختمان استانداردها را رعایت کنند و بروز هرگونه خلافی به دستگاه مربوط اطلاع دهد، ابراز داشت: بگذارید با ذکر مثال واقعی این مورد را بیشتر بازکنم ساختمانی سال 91 پروانه داشت و سال 94 بحث درب‌های ضد حریق و آسانسور اجباری شد و استدلال ایشان این بود که ازآنجاکه سال 90 پروانه گرفتم و این موارد شامل آن نمی‌شود پیگیر شدیم که اگر فردی پایان کار بگیرد و بعدازآن سال‌ها بگذرد و بخواهد تعمیراتی انجام دهد در پروانه تعمیر مجبور به نصب درب آسانسور ضد حریق است و نتیجه اعمال این قانون هم مستقیماً به‌سلامت و ایمنی مردم ارتباط پیدا می‌کند.

40درصد استانداردسازی انجام نمی‌شود

تقریباً 50 درصد ناظران ساختمان‌ها کارشان را خوب انجام نمی‌دهند و تنها 60 درصد استانداردها اجرایی می‌شود
عضو شورای شهر شاهرود بابیان اینکه وظیفه مهندس ناظر نظارت بر اجرای استانداردها است، ابراز داشت: تقریباً 50 درصد ناظران کارشان را خوب انجام نمی‌دهند و تنها 60 درصد استانداردها در ساختمان اجرایی می‌شود و مابقی آن به دلایل مختلف اجرا نمی‌شود، به‌عنوان‌مثال درب ضد حریق آسانسور، پله‌های اضطراری اخذ استانداردها و ایمنی آسانسور در زمان پایان کار، اخذ بیمه‌نامه گودبرداری، نصب کپسول اطفای حریق و کمک‌های اولیه در نزدیک درب‌های خروجی ساختمان‌ها، رعایت حداقل ارتفاع در جان‌پناه ترانس‌ها و پنجره‌ها، نمای سیمان به سمت همسایه‌ها به‌منظور جلوگیری از ریزش مصالح و اصلاح لوله‌های بخاری در شاهرود اجرایی می‌شود.

بیطرف بابیان اینکه در پاسخ به این پرسش که چرا 40 درصد مابقی انجام نمی‌شود، تصریح کرد: باید تعامل وسیع بین مسکن و شهرسازی، نظام‌مهندسی و شهرداری در حوزه اجرا صورت گیرد اگرچه هدف همه ما خدمت‌رسانی است و اجرای این قوانین افزایش ضریب ایمنی ساختمان‌ها را خواهد داشت لذا باید به‌گونه‌ای تلاش کنند تا موانع موجود برطرف و سرعت انجام امور بیشتر شود.

وی بابیان اینکه عدم رغبت مردم به استانداردسازی نبود اطلاع‌رسانی عمومی است، اضافه کرد: مردم از موضوعات بسیاری مطلع نیستند و دستگاه‌های مربوطه باید این آگاهی‌ها را با کمک رسانه‌ها به مردم ارائه دهند و قطعاً اگر مردم بدانند که این استاندارها تا چه میزان در سلامت و امنیت خانوارها نقش دارند به‌طور یقین این کار را انجام خواهند داد.

دور زدن ناظر مشکلی که باید جدی گرفت

عضو شورای شهر شاهرود بابیان اینکه نظارت‌ها نیز به‌درستی انجام نمی‌شود، ابراز داشت: برخی جاها درب ضد حریق را اجاره و بعد از تائیده درب اصلی را نصب می‌کنند که هزینه آن بسیار ناچیز است و عمدتاً خریدار به دلیل ناآگاهی به این موارد توجه نمی‌کند، برای ساختمان‌های بلندمرتبه باید سیستم اطفای حریق انجام شود اما متأسفانه سخت‌گیری صورت نمی‌گیرد و ناظران نیز برای انجام آن تأکیدی ندارند که درنهایت امر طی حادثه پلاسکو ارزش این شبکه آتش‌نشانی را می‌شود احساس کرد.

اجرای سیستم اطفای حریق خودکار در ساختمان‌های بلندمرتبه و مجتمع‌های تجاری باید اصلاح شود
بیطرف بابیان اینکه رعایت حریم حفاظتی زمان اجرای ساختمان‌ها برای حفاظت مردم در برابر ریزش مصالح انجام می‌شود، تصریح کرد: در برخی ساختمان‌ها تا حدودی این مورد رعایت می‌شود اما اجرای سیستم اطفای حریق خودکار در ساختمان‌های بلندمرتبه و مجتمع‌های تجاری باید اصلاح شود.

وی اضافه کرد: اگر مسیر گرفتن پروانه در شهرداری و بقیه امور در نظام‌مهندسی کوتاه شود مردم حاضرند این مسائل را بهتر بپردازند حتی می‌توان از دستگاه‌های مربوط خواست تا برای افراد در شرف اخذ پروانه کلاس آموزشی برگزار کنند و افراد ملزم به شرکت در آن شوند.

نظارت‌ها جدی نیست

یکی از اعضای سابق نظام‌مهندسی دریکی از شهرهای استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره استانداردهای لازم برای ساخت ساختمان‌ها، می‌گوید: متأسفانه باید بپذیریم که نظارت‌ها در عرصه ساخت‌وساز خوب نیستند هرچند این امر دلیل نمی‌شود که همکاران ما در سطح استان پروژه‌های در دستشان را نا مقاوم به اتمام برسانند، اما باید انصاف داشت و گفت نظارت‌ها اگر درست و صحیح باشند حتماً پیمانکاران نیز مبانی ایمنی و مسائلی چون قوانین ایمنی ساختمان که از آن فقط مبحث 12 را مدنظر قرار می‌دهیم، برایمان جدی‌تر می‌شود.

محمدحسن باقری می‌گوید: بارها در همین استان سمنان دیده‌شده که کارهای عجیب‌وغریبی در ساختمان‌های نیمه‌ساز صورت می‌گیرد که اصلاً در فکر انسان نمی‌گنجد، بنده شاهد ساختمانی در مسکن مهر شاهرود بودم که بعد از تائید گاز کشی، صاحب‌خانه خودش نسبت به ایجاد یک انشعاب گاز برای روشنایی اقدام کرده بود که در عین ناباوری بخشی از آن با لوله آب صورت گرفته بود! ما معتقدیم اگر نظارت‌ها بیشتر و دقیق‌تر باشد و در انتها کار رها نشود شاهد این مسائل نخواهیم بود.

وی بابیان اینکه وجدان کاری در جای خود محفوظ است اما باید نظارت‌ها را تقویت کرد و ده‌ها بار یک ساختمان را تا پایان کار بازدید کرد، افزود: امروز ساختمان دولتی در استان سمنان وجود دارد که مجهز به برخی زیرساخت ها است اما حتی راه‌پله خروج اضطراری هم ندارد لذا باید گفت چه کسی این ساختمان را نظارت کرده که پس از میلیاردها تومان کار چنین ایراد بزرگی را دارد؟

عدم استانداردسازی با تخریب بنا روبرو شود

محمدرضا قربانی یک دانش‌آموخته عمران نیز دراین‌باره به خبرنگار مهر، می‌گوید: اگر عدم استانداردسازی بناها به‌خصوص در بخش‌های دولتی که پیمانکاران آن‌ها تنها به فکر درآمد هستند و هر طور که می‌خواهند ساختمان را تحویل می‌دهند، به تخریب کل بنا منجر شود دیگر شاهد ایجاد یک ساختمان ناایمن نیز در استان سمنان نخواهیم بود اما متأسفانه عزم جدی دراین‌باره وجود ندارد این تفکر رایج شده که با جریمه همه‌چیز حل می‌شود.

همان‌طور که بیان شد نظرات درباره ایمنی ساختمان‌ها بسیار هستند برخی از عدم نظارت‌های جدی می‌گویند برخی معتقد هستند نظارت‌ها وجود دارد اما اصطلاحاً دور زدن قانون در برخی اوقات کار را خراب می‌کند اما به‌واقع شاید ما نیاز به خود ایمنی را در برابر حوادث احساس نکرده‌ایم. شاید تصور اینکه همه بلایا متعلق به شهرها و خانه‌های دیگران است و ما در امان هستیم همیشه سبب شده تا نکات ایمنی جدی گرفته نشود.

از سوی دیگر اما عزم جدی مسئولان در برخورد با متخلفان حوزه ایمنی نیز چندان جدی نبوده و بعضاً همه‌چیز با جریمه و اصلاحات ساختاری در ساختمان‌ها به اتمام رسیده است اما آیا این موارد کافی است؟ امروز ایمنی در شهرهای استان سمنان که موضوع شهرسازی‌شان نیز امروز به بحران‌هایی مانند ترافیک شهری بدل شده موضوعی جدی است