به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از خبرگزاری فارس، بررسی آخرین وضعیت تأمین زمین برای اجرای قانون جهش تولید مسکن نشان می‌دهد برخلاف برخی ادعاها درباره کمبود زمین در کشور، از مجموع 1431 شهر ایران، تنها 29 شهر (حدود 2 درصد) با کسری زمین برای پاسخگویی به نیاز متقاضیان مسکن مواجه‌اند.
این آمار به‌روشنی نشان می‌دهد چالش زمین یک مشکل فراگیر نیست و تنها به برخی مناطق خاص محدود می‌شود.

طبق داده‌های رسمی، از ابتدای اجرای قانون جهش تولید مسکن تاکنون، برای احداث 778 هزار و 727 واحد مسکونی در شهرها و 4361 واحد در روستاها، زمین در قالب اجاره 99ساله به متقاضیان واجد شرایط واگذار شده است.

این واگذاری‌ها در قالب‌های متنوعی از جمله انفرادی، گروهی، تعاونی و انبوه‌سازی صورت گرفته و بخشی از نیاز ملی به مسکن را تأمین کرده است.
با این حال، براساس هدف‌گذاری قانون جهش تولید مسکن که ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی را الزام‌آور می‌داند، باید طی 4 سال اجرای این قانون حداقل 4 میلیون واحد مسکونی ساخته شود.

برای تحقق این هدف، نیاز به واگذاری زمین به‌مراتب بیشتر از سطح فعلی است. بر اساس داده‌های رسمی، تاکنون در مجموع بیش از 46 هزار هکتار زمین از طریق مواد 8 تا 11 قانون جهش تولید مسکن به طرح‌های مسکونی اختصاص یافته که این میزان تنها ظرفیت ساخت حدود یک میلیون و 663 هزار واحد مسکونی را دارد. این یعنی هنوز کمتر از نیمی از نیاز زمین برای ساخت 4 میلیون واحد تأمین شده است.
در بخش‌های مختلف قانون، تلاش‌هایی برای تسریع در آزادسازی زمین صورت گرفته است. برای نمونه، در اجرای ماده 8، تاکنون 2671 هکتار زمین دولتی بررسی شده که از این میزان 1787 هکتار تصویب و ابلاغ شده است.

در اجرای ماده 9 نیز بیش از 61 هزار هکتار زمین برای احداث شهرک پیشنهاد شده که فقط 14 هزار و 814 هکتار آن مصوب شده است. بخش زیادی از زمین‌های دیگر هنوز در دست بررسی یا رد شده‌اند.

در ماده 10، که به واگذاری رایگان اراضی مازاد دستگاه‌های دولتی اختصاص دارد، 11 هزار و 848 هکتار زمین شناسایی شده که تنها اسناد 6400 هکتار آن تاکنون به نام وزارت راه و شهرسازی منتقل شده است.

همچنین بیش از 2500 هکتار از دستور کار خارج و 3133 هکتار نیز در دست پیگیری برای صدور سند است.
در اجرای ماده 11، تاکنون 85 هزار هکتار از اراضی مستعد توسعه شهری در داخل حریم شهرها شناسایی شده که 35 هزار هکتار مصوب و ابلاغ شده و 11 هزار هکتار دیگر نیز در حال بررسی است.

تنها 29 شهر کشور از جمله شهرهای جدیدی مانند پرند، صدرا، بهارستان، گلبهار و مهرگان و همچنین شهرهایی مانند سنندج، کرمانشاه، خرم‌آباد، مریوان، بروجرد، یاسوج، لار، بوکان، بانه، دیواندره، اسلام‌آباد غرب و شهرکرد با کمبود زمین مواجه‌اند.

این کمبودها عمدتاً به دلایلی نظیر محدودیت‌های توپوگرافی، قرارگیری در حریم‌های خاص، و کمبود اراضی دولتی قابل واگذاری در محدوده شهرها مرتبط است که با اراده وزارت راه و شهرسازی بسیاری ازین موانع هم قابل حل است.

بنابراین برخلاف تصور، چالش اصلی اجرای طرح نه کمبود گسترده زمین، بلکه نیاز به تسریع در آزادسازی اراضی دولتی، اصلاح فرآیندهای حقوقی و اداری، و پیگیری جدی‌تر مواد قانونی موجود برای تأمین زمین در شهرهای خاص توسط وزارت راه و شهرسازی است.

دولت در گام بعدی می‌تواند با تمرکز بر همین 29 شهر و با استفاده از ابزارهای قانونی در اختیار، موانع تأمین زمین را برطرف کرده و مسیر ساخت 4 میلیون واحد مسکونی را هموارتر کند.