به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از ایرنا، فرونشست زمین یک پدیده زیست محیطی، به ‌معنی نشست تدریجی و یا پایین رفتن ناگهانی سطح زمین به ‌دلیل کم شدن حجم آب در لایه‌های زیرین و در نتیجه پوک شدن خاک به واسطه استفاده بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی، نشات گرفته از نیاز روزافزون به منابع آبی و در نتیجه، از بین رفتن شناوری خاک و کم‌شدن تراکم مواد زیرسطحی، رخ می‌دهد.

صاحبنظران علوم زمین‌شناسی معتقدند کاهش شدید سطح آب‌های زیرزمینی در اثر برداشت بی رویه از این منابع، مهمترین دلیل فرونشست زمین در ایران است و همچنین این پدیده در مناطق دارای جنس خاک رسی بیشتر اتفاق می‌افتد.

بین 50 تا 70 سانتیمتر میانگین افت سالانه سطح آبخوان‌های سمنان

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان پیشتر با هشدار نسبت به عواقب پیشروی پدیده «فرونشست» به دلیل افت سطح آبخوان‌ها، گفت: میانگین افت سطح آب‌های زیرزمینی در این استان بین 50 تا 70 سانتی‌متر در سال است که بحران فرونشست از پیامدهای آن محسوب می‌شود.

حمید احسانی افزود: تعادل‌بخشی به سطح سفره‌های آب‌ زیرزمینی با اجرای طرح اصلاح و تعدیل برداشت از سفره‌های زیرزمینی و نصب کنتور هوشمند برای چاه‌های آب، با هدف حفظ کفیت و کمیت آب برداشتی از منابع زیرزمینی و جلوگیری از پیشروی فرونشست با اهتمام در دست پیگیری و اجراست.

وی ادامه داد: اگر سالانه دست‌کم پنج سانتیمتر از افت سطح سفره‌های آب‌زیرزمینی در استان سمنان با مدیریت اصولی و برنامه‌ریزی‌شده جلوگیری شود، گامی رو به جلو در جلوگیری از پیامدها محسوب می‌شود که در تحقق این چشم‌انداز تسریع در اجرای طرح‌های آبرسانی و افزایش نزولات جوی اهمیت زیادی دارد.
حاشیه شهرهای استان سمنان درگیر با فرونشست

وی بیان کرد: طبق بررسی کارشناسان هفت محدوده مطالعاتی منطبق بر تراکم جمعیتی در استان سمنان جزو مناطق بحرانی درگیر با پدیده فرونشست است و شرکت آب منطقه‌ای سمنان با همراهی و کمک بخش‌های مختلف، کاهش فرونشست را با راهکارهای مختلف و مدیریت سختگیرانه در برداشت آب از منابع زیرزمینی دنبال می‌کند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای سمنان گفت: اکنون حاشیه شهرها بیشتر درگیر پدیده فرونشست است و اگر به تعادل‌بخشیِ سطح آبخوان‌ها کم‌توجهی شود، این پدیده خاموش به سمت شهرها پیشروی می‌کند و به زیرساخت‌ها و مناطق شهری آسیب می‌زند.

توسعه پایدار منوط به تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای سمنان هم با اشاره به افت مستمر سطح آب‌های زیرزمینی و پدیده‌هایی از جمله فرونشست زمین در برخی دشت‌های این استان، گفت: توسعه پایدار بدون تعادل‌بخشی به آب‌های زیرزمینی معنا نخواهد داشت.

مهران محمودی بیان کرد: اگرچه بازگرداندن سطح آب به شرایط گذشته ممکن نیست، اما می‌توان و باید روند افت را متوقف کرد و کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی و پرهیز از بارگذاری جدید، تخصیص آب به بخش‌های با ارزش افزوده بالاتر و افزایش بهره‌وری و مدیریت مصرف از راهکارهاست.

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای سمنان تصریح کرد: تعادل‌بخشی تنها بر عهده وزارت نیرو نیست و مصرف‌کنندگان، سرمایه‌گذاران، نهادهای حاکمیتی و دانشگاهیان باید همگی در این مسیر مشارکت جدی داشته باشند.

وی با بیان اینکه به جای جست‌وجوی منابع آبی جدید، باید بر مدیریت مصرف و بهینه‌سازی استفاده از آب موجود تمرکز کنیم، گفت: برنامه‌ریزی برای تغییر الگوی کشت و استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی، و مدیریت مصرف آب هم اولویت است.

ضرورت بهره‌گیری از پژوهش و اجرای تحول دیجیتال

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای سمنان با اشاره به دستاوردهای پژوهشی این شرکت، بیان کرد: شرکت آب منطقه‌ای استان در ارزیابی‌های اخیر کشور، رتبه سوم ملی و عنوان راهبر برتر را کسب کرد.

وی از طراحی و ساخت دستگاه اندازه‌گیری آنیون و کاتیون آب در محل به عنوان یکی از دستاوردهای برجسته نام برد و افزود: این دستگاه امکان سنجش بلادرنگ را فراهم می‌کند و به عنوان پژوهش برتر انتخاب شده است.

محمودی با تاکید بر اهمیت حکمرانی داده‌محور و تحول دیجیتال، خاطرنشان کرد: داده‌های متنوعی در شرکت آب منطقه‌ای سمنان جمع‌آوری و پردازش می‌شود که پایه‌ اساسی برای بهره‌گیری از هوش مصنوعی و اتخاذ تصمیم‌های آینده خواهند بود.

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: اجرای تحول دیجیتال نیازمند سرمایه‌گذاری کلان و زیرساخت‌های پایدار است و باید پیش از تعمیم فناوری‌های جدید،طرح‌های پایلوت به دقت اجرا و ارزیابی شوند.