به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان»، مثلاً برای دانه‌های بسیار ریز ماسه بادی و برای دانه درشت تر ماسه و همین طور برای دانه‌های درشت تر شن و قلوه سنگ،پاره سنگ،تخته سنگ،صخره وغیره را انتخاب نمود.بطورکلی ویژگی دانه بندی برای ماسه، (سنگ دانه ی ریز)و ویژگی دانه بندی برای شن،(سنگ دانه ی درشت)در استاندارد ملی ایران به شماره ی302بیان شده است.
ماسه ها :
دانه هایی که قطرآنهابین 0.02 تا 2 میلی متر و شامل تقسیمات زیراست.
1-ذرات بین 1 تا 2 میلی متر را ماسه درشت می‌نامند.
2-ذرات بین 5/0 تا 1 میلی متر را ماسه متوسط می‌نامند.
3-ذرات بین 2/0 تا 5/0 میلی متر را ماسه ریز می‌نامند.
4-ذرات بین 0.02 تا 2/0 میلی متر را ماسه خیلی ریز می‌نامند.
ماسه برای تهیه ی انواع ملات ها،بتون وآجرهای ماسه-آهکی به کار می رود.
شن ها:
دانه هایی که قطرشان بزرگتر از2 میلی متر باشد،را شن می نامندوشامل انواع زیراست.
1- شن های ریز که شبیه به خرده سنگ است.
2- شن های گرد و دارای سطوح صاف(شن نخودی وبادامی)
3- شن های سوزنی که طولشان بیش سه برابر عرضشان است.
4- شن های پولکی که عرضشان بیش سه برابر ضخامتشان است.
مروری بر نحوه تشکیل منابع شن و ماسه:
رسوبات آبرفتی جوان،مهم ترین منابع تأمین شن و ماسه ساختمانی‌اند. این رسوبات از یک طرف به دلیل رخنمون وسیعشان در سطح و از طرفی به دلیل ناچیز بودن پیوند ذراتشان به یکدیگر به سادگی قابل بهره برداری‌اند. حدود نیمی از سطح کشور ما را رسوبات جوان متعلق به کواترنر با سنی کمتر از 2 میلیون سال پوشانده است. منشأ این رسوبات متفاوت است و تنها گروه های بخصوصی از آنها می‌توانند منبع تأمین شن و ماسه ساختمانی باشند.
موارد استفاده مهم شن و ماسه:
• بتن: بیش از 75 در صد بتن را مصالح خرده سنگی تشکیل می‌دهد. بسته به نوع و محل مصرف بتن ویژگیهای مصالح خرده سنگی مناسب تغییر می‌نماید.
• راه سازی: مصالح خرده سنگی دارای مشخصات و عملکرد خاص در قشرهای زیر و لایه‌های فوقانی راه به کار گرفته می‌شوند.
• آسفالت : مشخصات مصالح خرده سنگی ( شن و ماسه طبیعی یا سنگ شیشه ) بسته به نوع آسفالت و محل مصرف آن تغییر می‌کند.
• بالاست: باید بتواند علاوه بر نگهداری ریلها و توزیع بار چرخها ، زهکشی زیر سازی راه آهن را نیز انجام دهد.
• مصالح نفوذ پذیر: به عنوان فیلتر و زهکش در سازه‌های مختلف از جمله در سدهای خاکی به مصرف می‌رسد.
• مصالح نفوذ ناپذیر: جهت آب بندی دیواره مخازن و کانالها، هسته‌های نفوذ ناپذیر در سدهای خاکی و مانند آن به کار گرفته می‌شود.
• لایه‌های مقاوم در برابر فرسایش: در بستر رودها، کانالها، سطح خارجی سدهای خاکی و سنگ ریزه‌ای، حوضچه آرامش سدها و موج شکنها به کار گرفته می‌شود و سازه را در مقابل هوازدگی و عمل فرسایش آب باران ، خشک و مرطوب شدن ،یخ زدن و ذوب مکرر و اثر امواج محافظت می‌نماید.
• خاکریز: مصالح خرده سنگی در بدنه سدهای خاکی، به عنوان پر کننده پشت کار در معادن و پشت دیواره‌های حایل در راه سازی و مانند آن مصارف زیادی دارد.
• مصارف صنعتی: انواع شن و ماسه سیلیسی خالص در شیشه سازی ، ریخته گری ، تصفیه آب و غیره نیز مصرف می‌شود.
چگونگی تهیه مصالح در گارگاه های شن وماسه:
درگارگاه های تهیه ی شن وماسه معمولاً 2 نوع شن وماسه تهیه می شود:
1-شن وماسه طبیعی 2-شن وماسه شکسته
شن و ماسه طبیعی:
هر سال پس از فصل بارندگی وطغیان رودخانه‌ها مقدار زیادی شن و ماسه در بستر رودخانه باقی می‌ماند که پس از کم شدن آب رودخانه‌ها این منابع در دسترس قرار می‌گیرد و این ماسه‌ها را پس از شستن و سرند کردن مورد استفاده قرار می‌دهند.این شن وماسه دارای دانه ی گرد بوده و حالتی طبیعی دارد.
شن وماسه شکسته:
نوع دوم شن وماسه شکسته است،که از خرد کردن قطعات بزرگ سنگ در درون سنگ شکن و دانه بندی شن وماسه توسط سرندهای مختلف طبق نیازمصرف کننده یا استاندارد تهیه می شد.حاشیه این شن وماسه زاویه دار بوده و در تهیه انواع بتن مصرف دارند.در کارگاههای تهیه شن وماسه مواد اولیه از بستر رودخانه توسط لودر جمع آوری شده در مجاورت محل کارگاه انباشته می شوند،مواد اولیه توسط لودر داخل یک قیف ریخته شده که در انتهای قیف یک تغذیه کننده بر حسب میزان کشش دستگاهها ، مواد اولیه رابه خط تولیدتغذیه می نماید.مواد اولیه توسط یک تسمه نقاله به درون سرندهای اولیه ریخته می شوند و در این قسمت به اندازه مختلف بادامی،شن وماسه توسط سرندهای مختلف دانه بندی شده؛ مواد باقی مانده بر روی هر سرند توسط یک تسمه نقاله به محل ذخیره منتقل می شود.مواد بالاتر از اندازههای مورد نیاز یا استاندارد توسط یک تسمه نقاله دیگر به درون سنگ شکن هدایت شده و بعد از خرد شدن به سرندهای دیگر منتقل شده و بر حسب اندازه جدا می شوند که این شن وماسه همان شن و ماسه شکسته است.در صورتی که مواد تولید شده یا بخشی از آن هادارای مقادیری رس باشد لازم است قبل از مصرف، مواد اولیه تولید شده درون دستگاه شن شویی شسته شده ورس های چسبنده به دانه ها زدوده شوند.